Kirsten onderzoekt: 'Fit willen zijn' kan ook doorslaan

Jonge vrouwen zijn steeds bewuster bezig met sport, voeding en gezondheid. Dit zou natuurlijk een zeer positieve ontwikkeling zijn als we het ook echt doen om gezond bezig te zijn. Het lijkt er echter op dat het tegenovergestelde waar is. Onder invloed van perfecte beelden die via social media verspreid worden, willen we allemaal nog maar één ding: perfect zijn. Slaan we er niet een beetje in door?

#Insecure

'Fitgirls' meten vaak gezondheid aan het uiterlijk resultaat, in plaats van aan de geestelijke gezondheid. Ze eten en sporten met maar één doel en dat is hét perfecte lichaam waar ze altijd van gedroomd hebben. Zie bijvoorbeeld deze quote van Physiqueoftheweek.com (2015): "Skinny is not sexy. Health is." Ze zien ‘health’ oftewel ‘gezondheid’ aan voor het hebben van een fit, strak en gespierd lichaam. We meten dus als het ware, het uiterlijk aan de mate waarin we gezond zijn. Hoe fitter, strakker en gespierder, hoe gezonder we denken dat we zijn. Daarnaast tonen verscheidene studies aan dat veel mensen hun zelfwaardering voor een groot deel ontlenen aan het al dan niet ervaren van een perfect lichaam (Bos, Valkenburcht, Mayer, Steenhuis, & Derks, 2005). Social media heeft hier grote invloed op. Het programma Brandpunt (2015) besteedde er dit jaar zelfs een heel interessante aflevering aan, die je zeker even moet bekijken. Dian de Vries, gedragswetenschapper, kwam hierin aan het woord. Ze heeft onderzoek gedaan naar de effecten van social media op het zelfbeeld en trekt de conclusie: “We meten dus als het ware het uiterlijk aan de mate waarin we gezond zijn. Hoe fitter, strakker en gespierder, hoe gezonder we denken dat we zijn.” Uit haar onderzoek blijkt dat hoe meer jonge vrouwen gebruik maken van social media, hoe onzekerder ze worden over hun uiterlijk, hoe belangrijker het uiterlijk voor hen wordt en hoe groter de kans wordt op depressiviteit of eetstoornissen. De resultaten uit mijn onderzoek liegen er ook niet om. 79 procent van de ondervraagden geeft aan dat ze het belangrijk vinden om een fit lichaam te hebben. Ook vroeg ik aan ze waarom ze aan sport doen. De antwoorden die het meest gegeven werden, gingen inderdaad over het uiterlijk.

#Beware

Maar wat pas echt zorgelijk is, is dat 55 procent van de respondenten aan geeft dat wanneer ze een week niet gesport hebben, ze zich vaak niet lekker in hun vel voelen. En nog eens 26 procent wil het er vaak meteen weer af sporten als ze iets ongezonds hebben gegeten. Je moet toch gewoon iets ongezonds kunnen eten zonder dat je je schuldig voelt, of eens een weekje lekker lui kunnen doen, zonder depressief te raken? Slaan we er niet een beetje in door? Zo komen we op het volgende argument en misschien wel het belangrijkste. Het gevaar van doorslaan in té veel bezig zijn met sport, voeding en gezondheid. Mijn moeder zegt altijd:

“Overal waar ‘té’ voor staat is niet goed.”

Alles wat je doet in je leven, doe je in balans met andere dingen. Bewust met je gezondheid bezig zijn, is goed, maar behoed jezelf ervoor dat je er niet in door slaat. Het filmpje van Brandpunt geeft een erg goed beeld van het gevaar dat op de loer ligt. Het heeft mijn ogen echt geopend en ik hoop de jouwe ook. Er zijn verschillende vormen van doorslaan. Het kan nog vrij onschuldig zijn, in de vorm van dat je er gewoon te veel mee bezig bent, maar het kan ook echt gevaarlijk doorslaan in een eetstoornis zoals dit bij Marlot (uit het filmpje) gebeurde. Op dit moment zijn er ruim honderd duizend jonge vrouwen die kampen met een eetstoornis en daar komen er ieder jaar ongeveer dertienhonderd bij. Het aantal is dus ieder jaar stijgende en veroorzaakt een steeds groter probleem in onze maatschappij. Veelal beginnen eetstoornissen met een dieet. Meer bezig zijn met sport en voeding, verhoogt de kans op een eetstoornis (Proud2Bme, 2015).

"Té veel bezig zijn met sport en voeding, verhoogt de kans op een eetstoornis."

#Orthorexia

Orthorexia is een nieuw soort ziekte waarbij gezond eten de grootste boosdoener is. Mensen met orthorexia willen uitsluitend het aller gezondste eten. Zij meten hun gezondheid aan de kwaliteit van hun voeding. Bij deze eetstoornis heb je over het algemeen geen negatief zelfbeeld. Sterker nog, vaak voel je jezelf juist geweldig. Waar iedereen van alles 'naar binnen zit te proppen', zorg jij ervoor dat je alleen het beste van het beste binnen krijgt (Knight & Bratman, 2001). Het gevaar van deze ziekte zit ‘m in de kwaliteit van het eten. Waar je eerst ongezonde dingen niet meer eet, zoals junkfood, nuttig je daarna alleen nog maar biologische geteeld voedsel en op den duur eet je alleen nog maar rauwe groenten en fruit.

#Perfect

Nou denk je zeker: Pfff… ben ik eindelijk gezonder gaan leven, is dat ook weer niet goed? Natuurlijk is dat wel goed, maar alles moet wel in balans zijn. Als er 'té' voor staat, is het niet goed! Zoals ook in het filmpje te zien is, is het voor de media en voor anderen in je omgeving erg gemakkelijk om je te beïnvloeden. Online wordt er een perfecte wereld gecreëerd, die er in de werkelijkheid niet is. Niemand zet een lelijke foto van zichzelf online en niemand is perfect. Zeg eens eerlijk. Als je buiten op straat loopt. Hoeveel mensen kom je dan tegen waarmee je wel zou willen ruilen?

"Stop met het streven naar schoonheidsidealen en laat de druk om perfect te willen zijn gaan!''

In mijn volgende blog zal ik aandacht besteden aan de positieve effecten van de Strong is the New Skinny hype. Tot dan!"

Kirsten is een gedreven junior communicatieprofessional met een passie voor communicatie die ze graag met iedereen wil delen. Ze onderzoekt de trend ‘Strong is the new skinny’; oftewel het verschuiven van het schoonheidsideaal van mager naar gespierd. Inmiddels expert op het gebied van schoonheidsidealen, wil ze andere jonge vrouwen bewust maken en inspireren om de druk om ‘perfect’ te willen zijn, los te laten.

REFERENTIES Bos, A. E., Valkenburcht, I. G., Mayer, B., Steenhuis, I. H., & Derks, D. (2005). De weerspiegeling van het uiterlijk in het zelf: lichaamswaardering, zelfwaardering en sociale vergelijking. Nederlands Tijdschrift Psychologie, 71-79. Opgeroepen op Oktober 28, 2015 Brandpunt. (2015, Juni 9). Een verknipt schoonheidsideaal. Brandpunt 09 juni 2015. NPO. Opgeroepen op Oktober 30, 2015 Knight, D., & Bratman, S. M. (2001). Health Food Junkies. Broadway. Opgeroepen op Oktober 28, 2015 PHHYSIQUEOFTHEWEEK.COM. (2015). Skinny is not sexy. Health is. Opgeroepen op Oktober 28, 2015, van PHHYSIQUEOFTHEWEEK: physiqueoftheweek.com/ Proud2Bme. (2015). Feiten en cijfers. Opgeroepen op Oktober 28, 2015, van Proud2Bme: www.proud2bme.nl/info/Anorexia/Feiten_en_cijfers